In winkels liggen talloze doosjes met vragen aan de hand waarvan je gesprekken kunt voeren.
Als coaches zijn we ook bezig met vragen. We willen graag de juiste vragen stellen. Toch kan je soms beter iets anders doen.
‘Ga jij liever in bikini naar de noordpool of in een skipak naar de Sahara? Wie was jouw idool in de pubertijd?’ Het zijn vragen uit een pakje kletskaartjes. Je vindt ze tegenwoordig in elke boekwinkel of woonshop. Vorig jaar zaten ze in het Jumbo kerstpakket van onze pleegdochter. Een vriend ontving ze, samen met een flesje prosecco en een zakje popcorn bij een online borrelpakket. Voor bij de vrijdagmiddagborrel van zijn werk via zoom.
Tijdens de feestdagen vorig jaar hebben we er met de familie een hele leuke avond door gehad. Het was weer eens wat anders. Want normaal gesproken luidde de enige vraag die bij ons aan tafel werd gesteld: ‘Mag ik nu ook even wat zeggen?’ En die werd over het algemeen genegeerd.
‘Mobieltjes uit. Laptop dicht’, staat er op de buitenkant van het kletsdoosje. ‘Even offline!’
Weten we niet meer wat we met elkaar moeten, zodra we ons niet achter een beeldscherm verschuilen? Hebben we om te kletsen een vragensetje nodig?
Ik herinner me nog een ruzie uit mijn studententijd. Een huisgenoot bedacht voor haar verjaardagsfeestje van tevoren een vraag. Als we gezamenlijk aan tafel zouden zitten zou ze die in de groep gooien. Hij luidde: ‘welke littekens heb je en hoe kom je eraan?’ Ik reageerde afkeurend. Ik had geen zin om op een verjaardag over littekens te moeten vertellen. Evenmin had ik de behoefte om naar verhalen over littekens van anderen te luisteren. Maar wat mij vooral tegenstond was het idee dat er vooraf al een gespreksonderwerp werd bepaald.
Nu besef ik, dat zij haar tijd eigenlijk ver vooruit was.
Inmiddels blijkt dat veel mensen het prettig vinden tijd met elkaar door te brengen aan de hand van vragensetjes. Kletskaarten, praatkaarten, complimentenkaarten, seks talk of dilemma kaarten. En dat mensen aan de hand van 36 vragen van de Amerikaanse onderzoekers Aron en Spaulding graag op zoek gaan naar verdieping in hun relatie. ‘Waaruit bestaat jouw perfecte dag?’ of ‘Wat is het gênantste moment uit je leven?’ Dergelijke vragen, zo blijkt uit onderzoek, zorgen ervoor dat je weer verliefd wordt op je partner. Of dat je een partner krijgt, als je er nog geen hebt.
Ook in begeleidingsgesprekken zijn vragen van belang. Als begeleiders doen we ons best om de juiste vragen te stellen. Daar zijn we soms zo druk mee, dat we vergeten naar de antwoorden te luisteren. De beste vragen zijn echter die vragen, die niet van tevoren zijn bedacht. Het zijn de vragen die voortkomen uit het luisteren zelf, uit aandacht voor wat de ander zegt. Vragen die iemand uitnodigen om dieper in zijn of haar innerlijk af te dalen.
Toch verhinderen we dat proces geregeld met onze coachvragen.
Bijvoorbeeld als een coachee emotioneel wordt en we willen weten. ‘Wat gebeurt er nu? En wat raakt je nu? Of – wat doet het met je?’ We nodigen daarmee uit tot verklaren, analyseren en leiden iemand weg van de ervaring zelf.
Daarom stel ik voor om in je volgende coaching of Voice Dialogue sessie enkele vragen te vervangen door suggesties in vragende vorm. Daardoor blijft iemand dicht in de buurt van zijn beleving.
Aan de hand van vragen die in de praktijk veel gebruikt worden, hierbij enkele voorbeelden om je op ideeën te brengen:
Vervang ‘Wat raakt je nu?’
eens voor : ‘Merk maar dat dit/hoe dit je nu raakt.’
Vervang ‘Zit je zo goed?’
eens voor ‘Neem maar even de tijd om te kijken of je hier zo goed zit?’
Vervang ‘Waar voel je dit in je lijf?’
eens voor Ga maar eens bij jezelf na of je hier iets van in je lichaam opmerkt’
Vervang ‘Je bent dus bang dat iemand zich gekwetst voelt?’
eens voor ‘Misschien wil je eens nagaan hoe het voor jou is om bang te zijn dat iemand zich gekwetst voelt?’
Neem de tijd. Je hebt geen haast.
En ben je geen begeleider? Voer dan weer een gesprek zonder kaartjes. Luister in plaats daarvan, eens opnieuw naar wat iemand nu eigenlijk zegt. Laat merken dat je het hoort. En wie weet wat voor verrassende vragen er dan omhoog borrelen.
Meer leren over deze manier van vragen stellen en luisteren?
Dat kan op de 2-daagse Masterclass Subpersonen faciliteren met Focusing.
Of kom naar de workshop Voice Dialogue in 1 dag.
